Yalda Night – Şevçile

The sun is the symbol of Mithra. Mithra was an angel of the former religion (Zoroastrianism) of the Kurds and other Iranian people. According to Zoroastrianism, on December 21, Mithra has shown his power and dominion and proclaimed the message of light – therefore he was seen as the saviour of the earth.

Xor (roj) sembola Mêhr (ango Mîthra) e. Mêhr êzidekî (firîşte) baweriya berê (Zerdeştî) ya kurd û gelên aryanî bû. Li gorî Zerdeştiyê Mêhr di 21ê meha 12an (anku meha Berçileyê) de hêz û serweriya xwe nîşanê cîhanê dida û mizgîniya dêbûna ronahiyê dibexşî, lewre ew weke rizgarkerê cîhanê dihate hesibandin.

The Yalda (from the Aramaic “birth”) Night is on December 21st and the first night of winter. On this night the winter solstice takes place, making it the longest night in the northern hemisphere. After the solstice the light slowly reappears and the days become longer. The Yalda-Night is celebrated like the Newroz feast by many people in the Middle East. The snow is seen as a sign of fertility. This night was always important among Kurds. The Kurds as well as other people celebrate with richly set tables, the reading of poems and stories and singing together.

Şeva Yeldayê yan Şevçile dikeve 21ê meha Berçileyê û ev dibe şeva yekem a sersala wê zivistanê. Di Şeva Yeldayê de xorvegera zivistanê rûdide û ew li ser nîvgirovera bakur dirêjtirîn şeva salê ye. Piştî vê rûdanê hêdî hêdî ronî bi ser dikeve û roj dirêj dibin. Cejna Yeldayê weke cejna Newrozê di nav gelek neteweyên li Rojhilata Navîn de tê vejiyandin. Di vê şevê de barîna berfê weke nîşaneya saleke tijî xêr û bêr tê dîtin. Şeva Yeldayê ji aliyê neteweya kurd ve hertim bûye cihê giringiyê. Kurd jî tevî neteweyên din bi nexşandina sifreyê û bi vegotina çîrok, şadan û xwendina hûzanê vê şevê derbas dikin.  

The Celebration of Yalda-Night among the Kurds

Kurds from Sanandaj call this night Şewçile (Night of the Forty, refers to the beginning of one of the two 40-day winter months in the Kurdish calendar). They prepare sultanas, quinces, pears, apples and melons 3 months before the night. They pickle melons, bury them underground for 3 months and take them out again for the Yalda celebration. They eat traditional dishes such as sour melons and rolled cabbage leaves. Besides these, they also prepare pomegranates and dane-gezo.
Preparation of dane-gezo: Wheat (dane) is fried in a pan, mixed with a kind of syrup (gezo) and eaten.

Pîrozkirina Şevçileyê di nav kurdan de

Xelkên Sineyê ji Şeva Yeldayê re Şevçile (Şewçile) dibêjin. Gelê Sineyê sê mehan beriya vê şevê mêweyên mîna mewîj, bih, hirmî, sêv û gindoran amade dikin. Ew sê mehan gindoran di nav cereyên tirşiyê de çal dikin û di Şevçileyê de ji bo xwarinê ji bin erdê derdixin. Ew di vê şevê de du xwarinên taybet ên bi navên gindorê tirş û pelîneya keleman çêdikin. Gelê bajarê Sineyê ji bilî van, xwarinên bi hinar, dane û gezoyê jî amade dikin. Amadekirina dane û gezoyê: genim li ser sêlê tê qelandin, bi şîleya gezoyê tê vedan û baş tê tevlîhev kirin û paşê tê xwarin.

Residents from Mahabad, Naghadeh, Piranshar and Oshnaviyeh meet, sing various Kurdish songs and read poems. They believe that if it snows or rains, it will be a fertile year.

Di vê şevê de kurdên ji bajarên Mehabad, Nexede, Pîranşar û Şinoyê li hev kom dibin, bi hev re hûzan, heyranok, lawje, stran û baloreyan dibêjin. Li gorî nêrîna wan eger di Şevçileyê de berf an jî baran bibare, sala nû dibe saleke tijî xêr û bêr.

Kurds from Khorasan call this night Çilekilû (Great Çile). Family members prepare pomegranate seeds and crush them until foam is visible. Then they mix these crushed seeds with sugar syrup, walnuts and pistachios to make a delicious traditional dish. That night they do not sleep until the first light of the morning.

Kurdên Xorasanê ji Şeva Yeldayê re Çilekilû (anku Çileya mezin) dibêjin. Mêr û ciwanên malbatê dendikên hinaran ku jêre destegez jî dibêjin, baş dikutin heta ku kef didin. Paşê bi şîleya şekir, gûz û fistiqan ve vedidin û tevlîhev dikin, di encama vî karî de xwarineke çêjdar ji Şeva Yeldayê re amade dibe. Di wê şevê de gel heta berbeyanê li benda hilhatina yekem tîrêja xorê dimîne.

In Kermanshah and Ilam, the seeds of sunflowers are thrown into the river so that the year brings rain. Therefore the inhabitants consider this night holy.

Li Kirmaşan û Îlamê di Şeva Yeldayê de jin qalikên çerez û gulberojan davêjine nava çem û robaran daku sala nû bibe saleke bibaran. Gel jî bi vê boneyê Şeva Yeldayê pîroz dibînin.

Agahî: Ji bo agahiyên zêdetir berhema Qendîl Şeyxbizînî ya bi navê Şeva Yelda bixwînin!